Ο Έλληνας ποιητής και διανοούμενος υπήρξε μία μεγάλη μορφή των ελληνικών γραμμάτων, στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα.  Οραματιστής της παγκόσμιας ειρήνης και αδελφοσύνης των λαών, επέλεξε τους Δελφούς, τον «ομφαλό της γης»,  για την παγκόσμια προβολή του οράματός του.  Αν και προτάθηκε πέντε φορές για το βραβείο Νόμπελ της λογοτεχνίας δεν του απονεμήθηκε ποτέ.

Η λαϊκότητα, η ελληνικότητα, η παράδοση, ο αρχαίος πολιτισμός, έννοιες τόσο σημαντικές, με τον Σικελιανό επαναπροσδιορίζονται, κερδίζουν μία νέα ορμή, γίνονται έμπνευση για τις μεσοπολεμικές δεκαετίες του ‘20 και του ‘30. Η ποιητική του έμπνευση άντλησε συχνά τα θέματά της από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, την ιστορία, τη μυθολογία, το μυστικισμό (ορφισμό) αλλά και τη θρησκεία. Αργότερα, η ποίησή του εξέφρασε έντονες κοινωνικές ανησυχίες. 

Η  κορωνίδα του έργου του, σίγουρα, είναι η σύλληψη της Δελφικής ιδέας το 1921. Πιστεύει πως οι Δελφοί θα γίνουν ένας παγκόσμιος πνευματικός πυρήνας που θα ενώνει τους λαούς.  Ο μεγαλόπνοος οραματιστής, ο μύστης του αρχαίου ελληνικού πνεύματος είχε ως όραμα μια ανθρωποκεντρική αμφικτιονία.  Παράλληλα στόχευε να ιδρύσει και ένα Δελφικό Πανεπιστήμιο που θα συνδέει τις παραδόσεις όλων των λαών. 

Στην αρχαιότητα, στους Δελφούς, το θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο της Ελλάδας, συστάθηκε η πρώτη αμφικτιονία, ο σπουδαιότερος ιστορικός δεσμός της αρχαιότητας.  Σκοπός της ήταν η απαγόρευση των εχθροπραξιών μεταξύ των μελών της, με αποφάσεις που ήσαν δεσμευτικές. 

Με βάση τις αμφικτιονίες, ιδρύθηκε η Κοινωνία των Εθνών και αργότερα ο Ο.Η.Ε. και το Διεθνές Δικαστήριο.  Ο θεσμός  ανάγεται στα πανάρχαια χρόνια και εξαπλώθηκε περίπου σε όλο τον Ελληνικό κόσμο, ως τρόπος ζωής και φιλοσοφίας.

Στους Δελφούς βρίσκεται ο μεγαλύτερος αριθμός επιγραφών, πλούσια παρακαταθήκη του αρχαίου ελληνικού κόσμου.  Αναμεσά τους διαβάζουμε :

«Γνώθι σαυτόν» : Γνώρισε τον εαυτό σου.

«Μηδέν άγαν» : Μην υπερβάλλεις.

«Κακίας απέχου» : Να αποφεύγεις την κακία.

«Ικέτας αιδού» : Να σέβεσαι τους ικέτες, αυτούς που εκλιπαρούν για βοήθεια.

«Αμαρτάνων μετανόει» : Όταν σφάλλεις να μετανοείς.

«Γλώσσαν ίσχε» : Να συγκρατείς την γλώσσα σου.

Η ποίηση του Σολωμού και του Βαλαωρίτη, οι θρύλοι και τα παραμύθια, το φυσικό τοπίο του νησιού του, της Λευκάδας, υπήρξαν τα πρώτα βιώματα του Άγγελου Σικελιανού.  Στα 1900, έρχεται στην Αθήνα να γραφτεί στη Νομική Σχολή, την οποία σύντομα θα εγκαταλείψει για να στραφεί στο θέατρο και την ποίηση.

Στις αρχές του αιώνα, είχε ζήσει από κοντά την περιπέτεια μίας ομάδας Αμερικανών που εγκατεστημένοι στους πρόποδες του Υμηττού προσπαθούσαν να αποκαταστήσουν τον αρχαίο ελληνικό τρόπο ζωής, απελευθερωμένοι από τον σύγχρονο πολιτισμό.  Ανάμεσά τους βρισκόταν  η διάσημη χορεύτρια Isadora Duncan και η μελλοντική του γυναίκα  Εύα Πάλμερ.  Ντυμένοι με χειροποίητους χιτώνες και σανδάλια, χόρευαν όπως ο λαός, τραγουδούσαν την βυζαντινή μουσική και απήγγελαν κλασσικά κείμενα.  Η συνάντησή του με την εύπορη Αμερικανίδα θα αποτελέσει κορυφαίο γεγονός στη ζωή του.  Θα παντρευτούν ένα χρόνο αργότερα.  Η ίδια τον περιέγραφε όμορφο σαν Έλληνα Θεό : «Τον είδα για πρώτη φορά να στέκεται στον καυτό ήλιο.  Ακόμη και όταν πέρασε μέσα από την ζώνη του φωτός διατηρούσε την λάμψη του».

Έχοντας αφιερώσει την ζωή της στη μελέτη του αρχαίου θεάτρου, της βυζαντινής μουσικής και του λαϊκού μας πολιτισμού, πρότυπο αυτάρκειας και δημιουργικότητας, η Εύα διέθεσε τεράστια ποσά για την υλοποίηση της δελφικής ιδέας. 

Έτσι οι πρώτες δελφικές γιορτές θα διεξαχθούν στους Δελφούς τον Μάιο του 1927, στο αρχαίο θέατρο και στο στάδιο.  Το αρχαίο δράμα ξαναζωντανεύει μέσα από γιορτές, αρχαίους και σύγχρονους λαϊκούς χώρους, γυμνικούς αγώνες, συναυλίες, διαλέξεις, ιππικοί αγώνες, έκθεση λαϊκής χειροτεχνίας.  Παρουσιάζεται ο «Προμηθέας δεσμώτης» του Αισχύλου, με την πρωτοποριακή σκηνοθεσία της Εύας – οι χορικές κινήσεις αντιγράφονται από αρχαία αγγεία.  Εκεί μόνο, στον ιερό χώρο των αρχαίων αμφικτιονιών, ο Σικελιανός φαντάζεται «ένα κέντρο πνευματικό για να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την επαφή των επιστημόνων, των καλλιτεχνών και των πνευματικών ανθρώπων όλων των χωρών», όπως γράφει στο Νίκο Καζαντζάκη. Προσδοκούσε να προσελκύσει επισκέπτες από όλο τον κόσμο και θα γινόταν προσπάθεια να αναβαθμιστεί το λιμάνι της Ιτέας, η οδική συγκοινωνία και να κατασκευαστεί ένα μικρό αεροδρόμιο στους Δελφούς.

Τρία χρόνια αργότερα (1930), οι Γιορτές επαναλαμβάνονται, πάλι στους Δελφούς, με χορηγίες κυρίως της Έλενας Βενιζέλου και της οικογένειας Μπενάκη.  Χορηγείται και ένα δάνειο από την Εθνική Τράπεζα.  Η Εύα είχε υφάνει η ίδια τις ενδυμασίες ακολουθώντας πρότυπα της λαϊκής τέχνης, με διακοσμητικά στοιχεία που εμπνεύστηκε από αρχαία αγγεία.  Εντυπωσίασε με τα μεταξωτά υφαντά της σε όλες τις αποχρώσεις της θάλασσας.

Δυστυχώς τα χρέη είναι δυσβάστακτα και η αποθαρρυντική έλλειψη στήριξης από την πολιτεία οδηγούν το ζεύγος Σικελιανού να εγκαταλείψει το όραμά του. Η Εύα αποκαρδιωμένη επιστρέφει στην Αμερική. Ο Άγγελος αποφεύγει τη ζωή της πολιτείας, επιλέγοντας για τόπους διαμονής τη Συκιά Κορινθίας, την Ολυμπία, την Ελευσίνα, τη Σαλαμίνα.

Στα 1938 γνωρίζεται με την Άννα Καραμάνη, τη δεύτερή του σύζυγο και ζητά από την Εύα τη συναίνεσή της για να την παντρευτεί. Με την έναρξη του ελληνοιταλικού πολέμου (1940), έτοιμος για το ρόλο του εθνικού ποιητή, όπως άλλωστε τον αποκαλεί και ο Γιώργος Σεφέρης εκφράζει με την τέχνη του τον πόνο του Ελληνισμού.  Στα 1943, βάζει τον ώμο του κάτω από την σωρό του Παλαμά και απαγγέλει το ομότιτλο ποίημα. 

Ο ήλιος βρίσκεται πάντα στο κέντρο της ψυχής του, στα 1945 όμως νοιώθει πως ο ήλιος αυτός έχει πιά βασιλέψει και κάνει έκκληση :

«Ομπρός βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα, πάνω απ’ τον κόσμο !».  Εμπνέοντας τον Ελύτη να γράψει το μοναδικό του στίχο :

«Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολύ».

«Έφυγε» στα 1951, ένας απρόσμενος θάνατος από ένα τραγικό λάθος της οικιακής βοηθού του που αντί για το φάρμακό του του έδωσε απολυμαντικό, προκαλώντας ανεπανόρθωτες βλάβες στα αναπνευστικά του όργανα.  Το 1952 η Εύα επέστρεψε στην Ελλάδα μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα πέθανε και τάφηκε στους Δελφούς με την μητέρα της.

Ο Άγγελος Σικελιανός είχε συνδεθεί με μία μακρά και μακρόχρονη φιλία με το Νίκο Καζαντζάκη με τον οποίο έκανε περιηγήσεις σε ιστορικά μέρη της Ελλάδας, όπως η Ολυμπία, οι Μυκήνες και οι Δελφοί.  «Άκου για να καταλάβεις ποια είναι η διαφορά μας» του είπε κάποτε ο Καζαντζάκης : «Εσύ πιστεύεις πως βρήκες την λύτρωση και λυτρώθηκες, και εγώ πιστεύω πως δεν υπάρχει η λύτρωση και λυτρώθηκα». Ο ένας οραματιζόταν έναν δικό του θεό ασκώντας κριτική στον Χριστιανισμό, ο δεύτερος οραματιζόταν μία ενιαία παράδοση που ένωνε την αρχαία Ελλάδα με το Βυζάντιο και την εκκλησία των πιστών. «Το θρησκευτικό αίσθημα του Σικελιανού θρέφεται με όλες τις ανάσες της Ελληνικής γης και αφομοιώνει τους μύθους», όπως λέει και ο Γιώργος Σεφέρης. «Υπάρχει ένας ιερός ελληνικός ενανθρωπισμός στον άρχοντα της λαλιάς μας».   Ο Καζαντζάκης μετά τον χαμό του Σικελιανού είπε : «Ήταν ο μόνος άνθρωπος που μπορούσα να αναπνέω , να μιλώ,  να γελώ μαζί του.  Τώρα η Ελλάδα άδειασε».

«Δελφοί, το πλέγμα των ναών

  Η συντυχιά της φύσης

  Εδώ ανταμώνονται της γης σε μια,

  Οι τρανές αισθήσεις»

                                     Δελφικός λόγος 1927

«Μάνα φωτιά με βύζαξες

  Κι είναι η καρδιά μου αστέρι»

                                    Αλαφροΐσκιωτος, 1907