Κάποτε, κάπου στα δάση και τα σπήλαια της Οίτης, ζούσαν οι Αμαδρυάδες, οι νύμφες των βουνών, χορεύοντας, γλεντώντας, τρεφόμενες με αμβροσία, που δεν ακολουθούσαν ούτε τη μοίρα των θνητών μα ούτε κι αυτή των αθανάτων. Αυτά μαθαίνουμε από τον πρώτο Έλληνα παραμυθά, τον Όμηρο.

Ανάμεσα τους έπαιζε και η πανέμορφη Δρυόπη, η μοναχοκόρη του βασιλιά των Δρυόπων Δρύοπα, γιού του ποταμού Σπερχειού και της Πολυδώρας. Εκεί , σ΄αυτές τις πλαγιές, την αντίκρυσε για πρώτη φορά ο θεός της μελωδίας, ο Απόλλωνας, να χορεύει τους λατρευτικούς τους χορούς καθώς υμνούσαν τους θεούς και την ερωτεύτηκε. Για να τη κάνει δική του, μεταμορφώθηκε σε χελώνα, κι εκείνη, ανυποψιάστη πήρε τρυφερά το ζώο στην αγκαλιά της. Ο πολυμήχανος θεός όμως μεταμορφώθηκε και πάλι, αυτή τη φορά σε φίδι που την σφιχταγκαλιάζει και κάνει τις τρομαγμένες Νύμφες να τραπούν σε φυγή.

Λίγο καιρό αργότερα, ο Ανδραίμονας, ο γιός του Όξυλου, ζήτησε και πήρε για γυναίκα του τη νεαρή Δρυόπη. Ομως το ερωτικό σμίξιμο του θεού με τη βασιλοπούλα έφερε σύντομα καρπό, τον Άμφισσο, που έγινε βασιλιάς και έχτισε μια πόλη. Εκεί κοντά, στη περιοχή της Αρχαίας Δρυοπίδας, ο Άμφισσος έχτισε και ένα ιερό, προς τιμήν του πατέρα του Απόλλωνα.

Μια μέρα, καθώς η όμορφη Δρυόπη πρόσφερε θυσία και προσεύχονταν στο ναό, οι αγαπημένες της Αμαδρυάδες τη σήκωσαν στα πέπλα τους και τη πήραν για πάντα μαζί τους. Μια λεύκα φύτρωσε στο σημείο εκείνο και ανέβλυσε μια πηγή. Ετσι η Δρυόπη έγινε δενδρονύμφη. Ο Άμφισσος, ως ανταπόδοση για τη τιμή που έκαναν οι Αμαδρυάδες στην αγαπημένη του μητέρα, εντάσσοντας την στη χορεία τους, ίδρυσε ιερό προς τιμήν τους και οργάνωσε ετήσιους περίλαμπρους αγώνες δρόμου.

Στην ελληνική μυθολογία, θεοί, άνθρωποι και φύση σε μια αδιάσπαστη ολιστική ενότητα καταμαρτυρούν την αρμονία του κόσμου. Στη βάση της φιλοσοφικής ηθικής των Ελλήνων, βρίσκεται η φύση. Με το μύθο της Δρυόπης, το δέντρο αποκαλύπτεται ως ιερή έκφραση της ζωής. Άλλωστε, οι Αμαδρυάδες γεννιούνται με το δέντρο που προστατεύουν και μοιράζονται τη μοίρα του. Πεύκα, έλατα, δρυς άρχιζαν να μεγαλώνουν μαζί με τη γέννηση μιας Νύμφης. Γι’ αυτό, κι αυτές χαίρονται με τη βροχή, πηγή ζωής, και κλαίνε με το χάσιμο των φύλλων.

Ο Λατίνος Οβίδιος, στη δική του παραλλαγή, θέλει τη Δρυόπη να μεταμορφώνεται σε δέντρο, ως τίμημα για τα άνθη και τα φύλλα που έκοψε για να φτιάξει στεφάνι να στολίσει τα μαλλιά της, από τη Λωτίδα.

Ο ναός του Απόλλωνα στην Οίτη είναι ιστορικά βεβαιωμένος.

Ο χορός των Νυμφών, C. Corot


Νύμφη, Gaston Bussiere